0847.599.599
08:34 - 08/07/2025
Pin năng lượng mặt trời đang dần trở thành xu hướng giải pháp tiết kiệm điện, đặc biệt là với các hộ gia đình và doanh nghiệp mong muốn giảm chi phí điện và hướng đến lối sống bền vững. Cùng CoCo Solar tìm hiểu đúng cách sử dụng pin năng lượng sao cho hiệu quả và an toàn lâu dài.
Các tấm pin năng lượng mặt trời được lắp đặt trên mái nhà
Pin năng lượng mặt trời, hay còn gọi là tấm pin quang điện, là thiết bị có chức năng chuyển đổi trực tiếp ánh sáng mặt trời thành điện năng. Đây là một trong những bộ phận quan trọng của bất kỳ hệ thống điện mặt trời nào và cũng là nơi bắt đầu của toàn bộ quá trình tạo ra dòng điện.
Pin năng lượng mặt trời được cấu tạo từ nhiều tế bào quang điện, mỗi tế bào là một điốt bán dẫn có khả năng hấp thụ photon ánh sáng và giải phóng electron. Nguyên lý hoạt động của pin năng lượng mặt trời dựa trên hiệu ứng quang điện. Khi ánh sáng mặt trời chiếu lên bề mặt tấm pin, các hạt photon trong ánh sáng sẽ tương tác với các tế bào bán dẫn được cấu tạo trong từng tấm pin. Sự tương tác này tạo ra một dòng điện một chiều (DC), tức dòng điện có chiều cố định.
Tuy nhiên, điện dân dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày lại là dòng điện xoay chiều (AC), vì vậy cần có thêm thiết bị gọi là inverter (bộ biến tần) để chuyển đổi dòng DC thành dòng AC, từ đó mới có thể cung cấp cho các thiết bị điện trong nhà hoạt động như bình thường.
Tùy vào thiết kế, pin năng lượng mặt trời có thể được sử dụng cho các mô hình:
- Điện mặt trời hệ hòa lưới bám tải: lượng điện sinh ra từ tấm pin vào ban ngày sẽ được đưa vào sử dụng trực tiếp trong gia đình.
- Điện mặt trời hệ có pin lưu trữ: vừa sử dụng điện mặt trời trực tiếp, vừa có pin để dự trữ sử dụng khi mất điện hoặc dùng điện liên tục 24/7.
- Điện mặt trời hệ độc lập: sử dụng điện từ pin mặt trời hoàn toàn, không kết nối với điện lưới, thích hợp cho các khu vực hẻo lánh hoặc nơi thường xuyên mất điện, kèm theo bộ lưu trữ để đảm bảo điện dùng ban đêm.
Việc sử dụng tấm pin năng lượng mặt trời đúng cách không chỉ giúp tăng hiệu suất tạo điện năng mà còn kéo dài tuổi thọ của toàn bộ hệ thống.
Một trong những yếu tố đầu tiên cần quan tâm là hướng và góc lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời. Việt Nam nằm ở khu vực Bắc bán cầu và gần xích đạo, vậy nên hướng lý tưởng nhất để lắp đặt các tấm pin là quay về phía Nam. Hướng này giúp tấm pin hấp thụ được lượng bức xạ mặt trời ổn định và tối đa suốt cả ngày, từ sáng đến chiều.
Ngoài ra, độ nghiêng của tấm pin cũng đóng vai trò quan trọng. Góc nghiêng nên được điều chỉnh trong khoảng 10 - 15°. Điều này vừa đảm bảo khả năng thu sáng tốt, vừa giúp nước mưa dễ dàng trôi xuống, hạn chế bụi bẩn tích tụ trên bề mặt kính của tấm pin năng lượng mặt trời.
Tránh bóng cây che pin năng lượng mặt trời làm giảm hiệu suất tấm pin
Một lưu ý khác thường bị bỏ qua nhưng lại ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sử dụng là vấn đề bóng râm và che khuất ánh sáng. Trên thực tế, chỉ cần một phần nhỏ của tấm pin bị che bởi vật cản như cành cây, dây điện hay thậm chí là lá cây khô thì chuỗi pin kết nối có thể bị giảm hiệu suất nghiêm trọng.
Điều này xảy ra vì các tấm pin thường được mắc nối tiếp thành chuỗi và dòng điện đi qua từng tấm cần phải đồng đều. Nếu một tấm trong chuỗi bị giảm sản lượng, nó sẽ kéo theo cả hệ thống đi xuống. Chính vì vậy, khi khảo sát vị trí lắp đặt, cần đảm bảo khu vực mái nhà hoặc khung giàn hoàn toàn không bị bóng che vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, đặc biệt là khung giờ nắng cao điểm từ 9h - 15h.
Các tấm pin có đầu cực dương (+) và cực âm (−) rõ ràng. Chúng cần được đấu nối chính xác để đảm bảo dòng điện đi đúng chiều. Nếu đấu sai cực hoặc kết nối không đồng nhất về điện áp với inverter hoặc bộ điều khiển sạc, hệ thống sẽ không hoạt động ổn định, thậm chí có thể gây chập cháy hoặc giảm tuổi thọ thiết bị.
Đây là lý do vì sao các hệ thống điện mặt trời luôn cần có kỹ thuật viên có kinh nghiệm thực hiện bước đấu nối, đi dây và cài đặt các thông số điện đúng chuẩn kỹ thuật.
Sau khi hệ thống điện mặt trời đã được lắp đặt và đưa vào vận hành, người dùng vẫn cần lưu ý một số nguyên tắc sử dụng cơ bản để đảm bảo an toàn, cũng như giúp thiết bị vận hành bền bỉ theo đúng cam kết của nhà cung cấp.
Tình trạng pin năng lượng mặt trời bị hư hại cần phải thay mới
Một trong những điều quan trọng đầu tiên là không đặt bất kỳ vật nặng nào lên bề mặt tấm pin. Mặc dù các tấm pin hiện đại được chế tạo với lớp kính cường lực có khả năng chịu lực khá tốt, nhưng đây không phải là một bề mặt chịu tải liên tục.
Nếu có vật nặng như gạch ngói, đồ vật rơi từ trên cao hoặc bước lên trong quá trình vệ sinh mái nhà, tấm pin hoàn toàn có thể bị rạn nứt kính hoặc gãy khung viền. Nguy hiểm hơn, những tổn hại này không phải lúc nào cũng thấy rõ bằng mắt thường, nhưng lại ảnh hưởng âm thầm đến khả năng thu nhận ánh sáng, làm giảm hiệu suất sinh điện theo thời gian, hoặc gây rò rỉ nước vào các tế bào quang điện bên trong.
Trong quá trình sử dụng, người dùng tuyệt đối không nên tự ý tháo rút các đầu nối điện của tấm pin khi đang có ánh nắng. Điều này xuất phát từ đặc thù của điện mặt trời: dòng điện một chiều (DC) sinh ra từ tấm pin không phụ thuộc vào công tắc bật/ tắt như các thiết bị điện gia dụng thông thường.
Khi có ánh nắng, tấm pin luôn sản sinh ra điện liên tục. Nếu cố tình tháo jack điện khi hệ thống đang hoạt động, tia lửa điện có thể phóng ra tại điểm tiếp xúc, gây nguy cơ giật điện hoặc cháy nổ. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu thao tác không đúng kỹ thuật hoặc không có đồ bảo hộ.
Việc chọn loại dây phù hợp với công suất và chiều dài đường dây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất vận hành và an toàn sử dụng. Dây dẫn không đạt chuẩn (ví dụ tiết diện quá nhỏ, không chịu được nhiệt hoặc không chống tia UV) sẽ nhanh chóng bị xuống cấp khi phơi ngoài trời trong thời gian dài. Kết quả là điện năng bị hao hụt khi truyền tải, có thể phát sinh hiện tượng nóng dây, chảy cách điện hoặc thậm chí cháy chập trong thời tiết nắng gắt.
Vì vậy, người dùng cần chắc chắn rằng toàn bộ hệ thống dây dẫn đã được lựa chọn đúng chủng loại ngay từ đầu hoặc được kiểm tra định kỳ bởi kỹ thuật viên.
Việc vệ sinh tấm pin cũng cần được thực hiện đúng cách và có kiểm soát. Không nên dùng hóa chất tẩy rửa mạnh, nước xà phòng hay các dụng cụ chà xát cứng như bàn chải sắt để làm sạch bề mặt tấm pin. Những vật liệu này có thể làm trầy xước lớp kính cường lực hoặc ăn mòn lớp phủ chống phản xạ ánh sáng. Thay vào đó, người dùng chỉ nên sử dụng nước sạch và khăn mềm, hoặc các thiết bị vệ sinh chuyên dụng được khuyến cáo bởi nhà cung cấp.
Thời điểm lý tưởng để làm sạch pin năng lượng mặt trời là vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn khi tấm pin đã nguội, nhằm tránh tình trạng sốc nhiệt do chênh lệch nhiệt độ giữa nước và bề mặt tấm pin đang nóng.
Kiểm tra định kỳ hệ thống điện mặt trời
Phần khung đỡ và vật liệu liên kết như keo silicon, bu-lông là những chi tiết dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết, đặc biệt là nắng nóng, mưa axit hoặc độ ẩm cao. Sau một thời gian sử dụng, các mối nối có thể bị giãn nở, khung kim loại bị rỉ sét hoặc lớp keo bị nứt, bong tróc. Những hư hỏng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng cố định tấm pin, mà còn tiềm ẩn nguy cơ nước mưa thấm vào bên trong lớp kính bảo vệ, làm hỏng các tế bào quang điện.
Do đó, người dùng nên thực hiện kiểm tra định kỳ mỗi 3 đến 6 tháng một lần, đặc biệt vào thời điểm giao mùa, để kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường như khung bị cong, kính nứt nhẹ, ốc vít lỏng hoặc lớp keo bị mục.
Một trong những nguyên nhân gây giảm hiệu suất pin nhưng thường bị xem nhẹ là hiện tượng che nắng cục bộ do bụi bẩn, lá cây, phân chim hoặc rêu mốc tích tụ trên bề mặt kính. Ngay cả một lớp bụi mỏng cũng có thể khiến ánh sáng không xuyên qua được hoàn toàn, làm giảm khả năng hấp thụ năng lượng. Nếu tình trạng này kéo dài, sản lượng điện sinh ra mỗi ngày sẽ giảm đáng kể mà không có cảnh báo rõ ràng.
Do vậy, người dùng nên định kỳ quan sát và vệ sinh nhẹ nhàng bề mặt tấm pin bằng nước sạch vào những thời điểm trời râm mát, tránh chà xát mạnh khi pin còn nóng.
Hiện nay, hầu hết các hệ thống điện mặt trời hiện đại đều đi kèm với ứng dụng giám sát sản lượng điện theo thời gian thực, thường được tích hợp trong inverter (bộ biến tần). Người dùng có thể theo dõi hiệu suất hàng ngày để phát hiện sớm nếu có bất thường.
Ví dụ, nếu sản lượng điện bỗng giảm mạnh trong khi thời tiết vẫn nắng như thường, đó có thể là dấu hiệu của pin năng lượng mặt trời bị che khuất, khung bị lệch hoặc inverter gặp lỗi. Việc phát hiện sớm qua các công cụ giám sát này sẽ giúp người dùng chủ động xử lý, tránh để tình trạng kéo dài gây thiệt hại lớn về sản lượng điện tạo ra.
Hiểu và thực hành đúng cách sử dụng pin năng lượng sẽ giúp tối ưu sản lượng điện tạo ra mỗi ngày, tăng tuổi thọ cho toàn bộ hệ thống và đảm bảo an toàn cho gia đình và thiết bị điện trong nhà.
Bạn không cần là kỹ sư để làm được điều này chỉ cần nắm rõ một số nguyên tắc cơ bản, cũng như thực hiện đúng hướng dẫn kỹ thuật. Và nếu bạn còn phân vân chưa biết nên chọn hệ nào và sử dụng ra sao, hãy để CoCo Solar hỗ trợ miễn phí từ A - Z.
Với định vị “Điện xanh mà Rẻ”, CoCo Solar tập trung vào hai giá trị cốt lõi: tối ưu chi phí đầu tư và đơn giản hóa trải nghiệm sử dụng cho mọi đối tượng, từ hộ gia đình cho đến hộ kinh doanh nhỏ:
- Tư vấn hệ phù hợp, khảo sát & báo giá miễn phí
- Hướng dẫn sử dụng chi tiết sau khi lắp đặt
- Bảo trì, kiểm tra định kỳ miễn phí trong các gói dịch vụ
- Giám sát từ xa qua ứng dụng, theo dõi sản lượng điện mọi lúc mọi nơi
- Cam kết tấm pin vận hành hiệu suất lên đến 30 năm, với chính sách bảo hành rõ ràng
>>> Liên hệ tư vấn miễn phí với CoCo Solar tại: https://www.cocosolar.vn/
Chia sẻ mạng xã hội
Bài viết liên quan