Tác hại của điện năng lượng mặt trời - Có thật hay không? Hiểu đúng để tránh sai lầm

Điện mặt trời ngày càng phổ biến, nhưng vẫn có nhiều ý kiến trái chiều về “tác hại” của hệ thống này. Một số người cho rằng pin mặt trời gây nóng mái, dễ rò điện, không thân thiện với môi trường hay chi phí quá cao. Tuy nhiên, phần lớn các lo ngại này bắt nguồn từ thi công sai kỹ thuật, thiết bị không đạt chuẩn hoặc hiểu lầm về bản chất hệ thống.

Hãy cùng CoCo Solar làm rõ từng quan điểm để bạn yên tâm hơn trước khi đầu tư.

Những quan điểm phổ biến về “tác hại” của điện mặt trời

Dù điện năng lượng mặt trời được đánh giá là giải pháp xanh - sạch - tiết kiệm, nhưng vẫn có không ít người băn khoăn trước những ý kiến như:

• Làm nóng mái, gây nứt ngói, móp tôn: Thực tế, nếu thi công sai (như siết bulong quá chặt, đục mái không đúng kỹ thuật) có thể gây hư hại. Nhưng nếu lắp đúng, hệ thống còn giúp giảm nhiệt mái từ 3-5°C nhờ che nắng trực tiếp.
• Rò điện, dễ chập cháy: Các tai nạn liên quan đến chập điện chủ yếu xảy ra ở hệ thống tự lắp hoặc dùng vật tư trôi nổi, không có ống gen cách điện hoặc đấu nối đúng chuẩn.
• Sét đánh, mất an toàn: Trường hợp này rất hiếm, nhưng vẫn có thể xảy ra nếu không có hệ thống chống sét lan truyền và nối đất đạt chuẩn.
• Pin mặt trời gây ô nhiễm môi trường: Một số loại pin giá rẻ, không rõ nguồn gốc có thể chứa chì, cadmium… Tuy nhiên, các tấm pin chính hãng hiện nay (như JA Solar, LONGi, Canadian…) có khả năng tái chế hơn 90% và không chứa chất độc.
• Không hiệu quả khi thời tiết xấu: Sản lượng điện mặt trời có thể giảm khoảng 20 - 40% vào mùa mưa hoặc ngày âm u, nhưng vẫn đủ đáp ứng nhu cầu điện cơ bản nếu hệ thống được thiết kế đúng công suất.

Tóm lại, những “tác hại” được nhắc đến đều không đến từ bản chất của hệ thống điện mặt trời, mà chủ yếu xuất phát từ lỗi thi công, thiết bị kém chất lượng hoặc thiếu hiểu biết trong lắp đặt và vận hành.

Những quan điểm về tác hại của pin mặt trời

Rủi ro kỹ thuật nếu lắp đặt không đúng

Nếu hệ thống điện mặt trời không được thi công đúng kỹ thuật, nhiều rủi ro có thể phát sinh, gây ảnh hưởng đến cả an toàn lẫn hiệu quả vận hành:

Rò rỉ điện, chạm chập nguy hiểm

• Đi dây sai kỹ thuật: Không sử dụng ống gen cách điện hoặc không cố định dây dẫn đúng cách dễ dẫn đến rò rỉ, đặc biệt vào mùa mưa.
• Đấu nối không chuẩn: Các mối nối lỏng lẻo hoặc không dùng đầu nối chuyên dụng sẽ dễ gây phát nhiệt, chập cháy.

Làm nóng mái, hỏng ngói/tôn

• Siết bulong quá chặt hoặc đục mái sai kỹ thuật: Gây nứt ngói, thủng mái tôn hoặc thấm nước về sau.
• Không tạo khe thoát nhiệt: Khi lắp áp sát mái mà không có khoảng cách thông gió sẽ khiến nhiệt tích tụ, làm nóng trần nhà và giảm tuổi thọ mái. Hệ thống được thi công đúng có thể giảm nhiệt mái từ 3-5°C so với mái trống.

Hỏng inverter, giảm hiệu suất hệ thống

• Lắp sai hướng hoặc sai công suất inverter: Khi pin bị dư tải hoặc đặt sai hướng nắng, sẽ làm tăng nhiệt, khiến inverter hoạt động quá công suất.
• Suy hao điện lớn: Đường dây dẫn quá dài, không chọn đúng tiết diện hoặc không dùng thiết bị chống suy hao sẽ làm sản lượng thực tế thấp hơn 10-20% so với lý thuyết.

Pin mặt trời gây ra một số rủi ro nếu lắp đặt sai kỹ thuật

Các lo ngại về tấm pin và môi trường

Một số ý kiến cho rằng pin năng lượng mặt trời gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt trong khâu sản xuất và xử lý sau khi hết hạn. Tuy nhiên, điều này cần được nhìn nhận đúng và rõ ràng hơn:

Ô nhiễm từ quá trình sản xuất và pin hết hạn

• Trong sản xuất: Quá trình sản xuất pin có thể tạo ra các khí thải như CO₂, SO₂, NF₃... Tuy nhiên, các nhà máy lớn hiện nay đều tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn môi trường quốc tế giúp kiểm soát và giảm thiểu đáng kể tác động môi trường.
• Khi pin hết hạn: Một số loại pin cũ có thể chứa chì, cadmium, thủy ngân… Nếu không xử lý đúng cách sẽ tiềm ẩn rủi ro ô nhiễm. Tuy nhiên, pin chính hãng đời mới hiện nay hầu hết đã thay thế bằng vật liệu an toàn hơn và có hướng dẫn xử lý rõ ràng.

Tấm pin không tái chế vẫn gây ô nhiễm

• Pin chính hãng có thể tái chế trên 90% (nhôm, kính, silicon...), nhưng các tấm pin cũ tháo mái, không rõ nguồn gốc thường không đạt tiêu chuẩn này.
• Thiếu hệ thống thu gom và phân loại: Đây là thách thức tại nhiều nước đang phát triển, bao gồm Việt Nam, khiến một số tấm pin bị thải bỏ sai cách, tiềm ẩn rủi ro về lâu dài nếu không được quản lý tốt.

Vấn đề không nằm ở công nghệ pin mà ở quản lý chất lượng và hậu cần xử lý. Chọn pin chính hãng và đơn vị thi công uy tín sẽ giúp giảm thiểu rủi ro này gần như hoàn toàn.

Giới hạn về vận hành và khả năng di chuyển

Điện mặt trời là giải pháp tiết kiệm dài hạn, tuy nhiên vẫn tồn tại một số giới hạn về kỹ thuật và tính linh hoạt mà người dùng cần lưu ý:

Không phát điện vào ban đêm, sản lượng giảm khi thời tiết xấu

• Hệ thống điện mặt trời hoạt động dựa trên ánh sáng mặt trời nên không thể phát điện vào ban đêm.
• Vào mùa mưa hoặc những ngày thời tiết âm u kéo dài, sản lượng điện có thể giảm từ 15 - 30% tùy từng khu vực.
• Các hạn chế này có thể được khắc phục bằng cách kết hợp với hệ thống điện lưới hoặc sử dụng pin lưu trữ nếu cần điện liên tục.

Cần diện tích mái đủ rộng, đủ nắng và có độ nghiêng phù hợp

• Hệ thống điện mặt trời công suất phổ biến 3 - 5kWp cần khoảng 18 - 35m² mái có hướng nắng tốt.
• Các loại mái như mái tôn, mái bằng hoặc mái bê tông thường dễ thi công hơn so với mái ngói phức tạp.
• Góc nghiêng lý tưởng thường từ 10 - 15 độ để tối ưu khả năng hấp thụ ánh sáng.

Hệ thống cố định, khó tháo dỡ hoặc di dời

• Các tấm pin được lắp cố định bằng bulong, khung đỡ và các vật tư chuyên dụng.
• Việc tháo dỡ hoặc di dời sang địa điểm khác thường khó khăn, có thể phát sinh chi phí và ảnh hưởng đến tuổi thọ hệ thống.
• Nếu có nhu cầu thay đổi mục đích sử dụng hoặc chuyển nhà, chủ đầu tư nên tham khảo kỹ phương án tháo lắp với đơn vị thi công.

Pin mặt trời giới hạn về vận hành và khả năng di chuyển

Một số rủi ro đặc biệt nhưng hiếm gặp

Dù hệ thống điện mặt trời được đánh giá là an toàn, vẫn có những rủi ro ngoại lệ có thể xảy ra nếu không thi công đúng kỹ thuật hoặc gặp điều kiện thời tiết khắc nghiệt:

Sét đánh trực tiếp nếu không có hệ thống chống sét phù hợp

• Các tấm pin đặt trên mái là nơi cao, có thể thu sét nếu không được lắp thiết bị chống sét lan truyền và tiếp địa đúng tiêu chuẩn.
• Tuy nhiên, khi được nối đất đúng kỹ thuật, hệ thống điện mặt trời vẫn đảm bảo an toàn tương đương các thiết bị điện dân dụng khác.

Gió lốc, mưa đá có thể làm hỏng tấm pin nếu khung đỡ yếu

• Những vùng có thời tiết cực đoan như gió giật cấp 10-12 hoặc mưa đá lớn cần tính toán kết cấu chịu lực vững chắc.
• Các hệ thống chính hãng thường thiết kế khung nhôm định hình chịu lực, chống ăn mòn và có chứng nhận thử nghiệm thời tiết (ví dụ: IEC 61215, IEC 61730).

Tấm pin bị vỡ nhưng không gây độc nếu là hàng chính hãng

• Tấm pin mặt trời chất lượng cao thường sử dụng kính cường lực và lớp vật liệu an toàn như EVA, lớp lưng TPT, không chứa chất độc hại.
• Trong trường hợp vỡ do va đập, phần lớn các thành phần bên trong không bị rò rỉ hay bay hơi gây hại nếu không bị đốt cháy hoặc xử lý sai cách.

Một số rủi ro đặt biệt nhưng hiếm gặp

So sánh giữa tác hại tiềm ẩn và lợi ích thực tế

Phần lớn “tác hại” mà người dùng lo ngại thực tế đến từ việc thi công sai kỹ thuật, không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn và chất lượng. Nếu được tư vấn, thiết kế và lắp đặt đúng, điện mặt trời là giải pháp tiết kiệm, bền vững và thân thiện với môi trường.

https://www.shutterstock.com/vi/image-photo/asian-young-engineer-work-maintenancing-photovoltaic-2550224095

Phần lớn “tác hại” đến từ việc thi công

Điện mặt trời không phải là “tác hại” nếu được lắp đặt đúng kỹ thuật, sử dụng thiết bị đạt chuẩn và vận hành đúng cách. Những lo ngại như rò điện, cháy nổ hay ô nhiễm môi trường chỉ xảy ra khi chủ đầu tư thiếu hiểu biết hoặc chọn đơn vị thi công không uy tín. Thay vì lo lắng, hãy trang bị cho mình kiến thức đúng và lựa chọn đối tác chuyên nghiệp như CoCo Solar để đảm bảo đầu tư an toàn, hiệu quả và bền vững trong 25-30 năm tới.

CoCo Solar giúp loại bỏ hoàn toàn các rủi ro

Trên thực tế, phần lớn những rủi ro khi lắp điện mặt trời đều bắt nguồn từ thi công sai kỹ thuật, dùng hàng kém chất lượng hoặc thiếu tư vấn bài bản. Đó là lý do vì sao việc lựa chọn một đơn vị uy tín ngay từ đầu là yếu tố then chốt. Tại CoCo Solar, chúng tôi cam kết mang lại sự an tâm tuyệt đối cho khách hàng thông qua:

• Khảo sát kỹ lưỡng hiện trạng mái: Đo đạc diện tích, kiểm tra độ nghiêng, hướng nắng, vật liệu mái… để đưa ra phương án tối ưu, không đục phá mái nếu không cần thiết.
• Sử dụng thiết bị chính hãng: Tấm pin LONGi 595W đạt hiệu suất cao, độ bền hơn 25 năm; inverter chất lượng cao từ các thương hiệu uy tín.
• Thi công đúng kỹ thuật, đảm bảo an toàn: Có chống sét lan truyền, nối đất đầy đủ, đi dây gọn gàng trong ống gen chống nước, chống UV.
• Tuyệt đối không dùng hàng trôi nổi: Không sử dụng pin tháo mái, không dùng thiết bị không rõ nguồn gốc, đảm bảo độ an toàn và hiệu suất vận hành lâu dài.

Nếu bạn còn đang lo ngại về “tác hại của điện năng lượng mặt trời”, hãy để CoCo Solar giúp bạn hiểu đúng, đầu tư đúng và vận hành hiệu quả. Một hệ thống đạt chuẩn không chỉ giúp tiết kiệm tiền điện, mà còn bảo vệ mái nhà và môi trường sống của bạn.