0847.599.599
04:29 - 05/08/2025
Để hệ thống điện mặt trời hoạt động hiệu quả và an toàn, quy trình lắp đặt cần được tính toán kỹ lưỡng từ khâu khảo sát, thiết kế cho đến thi công. Cùng CoCo Solar tìm hiểu chi tiết các bước cần biết khi triển khai lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời.
Trước khi tiến hành lắp đặt cần trả lời một số câu hỏi quan trọng nhằm lựa chọn giải pháp phù hợp:
Trung bình mỗi hộ gia đình tiêu thụ khoảng 10 – 30 kWh/ngày tùy theo số lượng thiết bị điện và thói quen sinh hoạt. Việc tính toán nhu cầu sử dụng điện giúp xác định công suất hệ thống và số lượng tấm pin cần lắp.
Lựa chọn hệ thống điện mặt trời phù hợp với nhu cầu thực tế
Ở Việt Nam, tấm pin mặt trời hoạt động tốt nhất khi được lắp ở mái có hướng Nam với độ nghiêng khoảng 10 - 15 độ và không bị bóng che. Mái tôn, mái bằng hoặc mái ngói đều có thể lắp, tuy nhiên cần khảo sát kỹ để đảm bảo kết cấu chịu lực và độ bền lâu dài.
Xem thêm: Hướng lắp pin năng lượng mặt trời tốt nhất, tối ưu công suất
Hiện nay, tấm pin công suất 595Wp đang được sử dụng phổ biến nhờ hiệu suất cao và tiết kiệm diện tích mái. Tùy theo nhu cầu tiêu thụ điện và điều kiện mái nhà, bạn có thể tính toán số lượng tấm pin. Ví dụ, hệ 5kWp sẽ cần khoảng 8 - 9 tấm pin loại 595Wp, hệ 10kWp sẽ cần khoảng 17 tấm pin. Cần lưu ý rằng số lượng cụ thể sẽ phụ thuộc vào loại inverter, cách đấu nối (nối tiếp hay song song), cũng như điều kiện ánh nắng tại khu vực lắp đặt.
Một hệ thống điện mặt trời tiêu chuẩn bao gồm các thành phần chính sau:
>>> Xem thêm chi tiết cấu tạo hệ thống điện mặt trời: https://www.cocosolar.vn/vi/tin-tuc/so-do-cau-tao-va-nguyen-ly-hoat-dong-cua-he-thong-dien-nang-luong-mat-troi
Khảo sát hiện trạng là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng trong quy trình lắp đặt hệ thống điện mặt trời, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và tuổi thọ của toàn hệ thống.
Đầu tiên, cần xác định đúng loại mái giúp đội ngũ kỹ thuật lựa chọn phụ kiện lắp đặt và giá đỡ chuyên dụng phù hợp:
Bên cạnh đó cũng cần kiểm tra kỹ các vật thể có thể tạo bóng che như cây xanh, cột điện, tòa nhà cao tầng lân cận, bồn nước… để đánh giá bóng che và điều kiện chiếu sáng, tránh làm giảm hiệu suất tấm pin trong thời gian vận hành hệ thống. Cần đánh giá khả năng chịu lực của mái, đặc biệt với mái cũ hoặc mái ngói lợp lâu năm để đảm bảo an toàn kết cấu khi lắp đặt cụm pin và khung đỡ trên diện tích rộng.
Lắp đặt pin mặt trời đảm bảo khoảng cách giữa các điểm bắt
Mỗi loại mái có đặc điểm khác nhau, vì vậy cần sử dụng hệ khung và phụ kiện lắp đặt phù hợp, nhằm tối ưu độ chắc chắn và độ bền:
Cố định chắc chắn pin mặt trời đảm bảo an toàn, chống rung hay gió bão. Khoảng cách giữa các điểm bắt phải đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất pin và khung, thông thường khoảng 1 - 1.5m giữa các gối đỡ. Tại những vùng có gió lớn, cần bổ sung thêm liên kết chéo để gia cố độ chắc chắn. Kiểm tra lần cuối trước khi đặt pin để đảm bảo toàn bộ hệ khung cân bằng, không cong vênh, các điểm tiếp xúc đều siết chặt đúng lực.
Sau khi hoàn thiện hệ khung giá đỡ, bước tiếp theo là đặt và cố định các tấm pin năng lượng mặt trời.
Hướng đặt tấm pin năng lượng mặt trời ưu tiên hướng Nam để đón được ánh nắng ổn định suốt cả ngày, giúp nâng cao tổng sản lượng điện. Nếu mái không quay hướng Nam, có thể lắp theo hướng Đông Nam hoặc Tây Nam, tuy nhiên sản lượng có thể giảm nhẹ 3 - 5%. Tuyệt đối tránh lắp tấm pin quay hướng Bắc hoặc bị che bóng nhiều trong khung giờ nắng cao điểm (9h - 15h).
Độ nghiêng lý tưởng cho tấm pin mặt trời tại Việt Nam dao động từ 10 - 15 độ, phù hợp với vị trí gần xích đạo và điều kiện khí hậu nhiều nắng. Góc nghiêng chuẩn giúp tăng hiệu suất hấp thụ bức xạ mặt trời, tự làm sạch khi có mưa (nước chảy tự nhiên, tránh đọng bụi) và tối ưu thoát nhiệt vào mùa hè, giảm hiện tượng quá nhiệt tấm pin. Với mái bằng, có thể thiết kế khung nghiêng chuẩn ngay từ đầu. Với mái tôn dốc sẵn, cần đo độ nghiêng thực tế để điều chỉnh phương án lắp cho phù hợp.
Cố định tấm pin bằng kẹp chuyên dụng:
Các kẹp đều được siết bằng bulong inox, chống gỉ sét, đảm bảo lực ép vừa đủ mà không làm vỡ kính cường lực của tấm pin. Căn chỉnh thẳng hàng các mép tấm pin theo cả phương ngang và dọc để đảm bảo thẩm mỹ, phân bố tải trọng đồng đều và thuận tiện cho bảo trì. Đảm bảo có khe hở kỹ thuật khoảng 1cm giữa các tấm pin, giúp tản nhiệt và tránh giãn nở va chạm trong điều kiện thời tiết thay đổi.
Tùy theo công suất hệ thống và thông số đầu vào của inverter, kỹ thuật viên sẽ lựa chọn phương án đấu dây phù hợp:
Trên thực tế, hệ thống thường sử dụng đấu nối tiếp thành chuỗi (string), sau đó có thể đấu song song các chuỗi với nhau nếu cần nâng công suất.
Mỗi tấm pin đều có sẵn dây DC đầu ra và jack kết nối chuẩn MC4. Kỹ thuật viên cần kết nối đúng cực dương (+) và cực âm (−) giữa các tấm pin để tránh chập mạch hoặc không sinh điện. Các đầu jack MC4 cần được kẹp chắc, khóa đúng khớp, đảm bảo tiếp xúc tốt và chống nước tuyệt đối.
Dây dẫn DC phải là loại chuyên dùng cho hệ năng lượng mặt trời, có khả năng chịu nhiệt cao (≥90°C), chống tia UV, chịu thời tiết ngoài trời và có tuổi thọ trên 25 năm. Dây dẫn cần đi gọn gàng, tránh để quá dài gây tổn hao điện áp và ảnh hưởng hiệu suất. Dây điện DC nên được luồn qua ống gen bảo vệ, đảm bảo chống chuột, côn trùng cắn phá, tránh tiếp xúc trực tiếp với nắng, mưa hoặc các vật sắc và giảm nguy cơ chập cháy do rò điện.
Kết nối dây DC đến inverter sau khi lắp đặt pin mặt trời
Kết nối dây DC từ tấm pin đến inverter hoặc bộ sạc:
Các chuỗi pin đã đấu nối (string DC) sẽ được đưa vào cổng đầu vào DC của inverter hòa lưới on-grid hoặc inverter hybrid. Inverter hiện đại thường có từ 2 - 4 MPPT (Maximum Power Point Tracker - Bộ theo dõi điểm công suất tối đa), cho phép kết nối nhiều chuỗi pin có hướng nắng khác nhau.
Nếu là hệ có lưu trữ thì kết nối đến bộ điều khiển sạc và pin lưu trữ:
Với các hệ thống off-grid hoặc hybrid có pin lưu trữ, dòng điện DC từ tấm pin sẽ đi qua bộ điều khiển sạc trước khi sạc cho pin lưu trữ. Hiện nay các hệ thống điện mặt trời thường được sử dụng inverter hybrid tích hợp sẵn sạc, giúp đơn giản hóa kết nối và tối ưu không gian lắp đặt.
Kết nối đầu ra AC từ inverter đến tải hoặc công tơ điện:
Sau khi dòng DC được inverter chuyển đổi thành dòng điện xoay chiều (AC), đầu ra sẽ được kết nối trực tiếp đến tủ điện hộ gia đình, doanh nghiệp hoặc hòa vào lưới thông qua công tơ 2 chiều. Đường dây AC cần dùng CB (cầu dao) phù hợp công suất, dây dẫn đúng tiết diện (thường 2.5mm² - 6mm² cho nhà dân), có thể bổ sung chống sét AC, cầu dao chống dòng rò để tăng độ an toàn.
Đo điện áp đầu ra của chuỗi pin (DC):
Trước khi cấp điện vào inverter, kỹ thuật viên cần sử dụng đồng hồ đo điện áp DC (VDC) để kiểm tra mỗi chuỗi pin (string) có đủ điện áp như thiết kế hay không và đảm bảo không có chuỗi nào bị đứt mạch, sai cực tính hoặc bị bóng che nghiêm trọng. Lưu ý, điện áp DC rất cao, nên cần kỹ thuật viên có kinh nghiệm và sử dụng đầy đủ thiết bị bảo hộ khi kiểm tra.
Bật inverter và kiểm tra chỉ số vận hành:
Sau khi cấp điện DC vào inverter và đầu ra AC kết nối hoàn chỉnh, tiến hành bật thiết bị. Chờ khoảng 30 giây - 2 phút để inverter khởi động và đồng bộ với điện lưới. Theo dõi màn hình hoặc ứng dụng của inverter để kiểm tra các chỉ số: công suất phát tức thời (W), tổng sản lượng điện trong ngày (kWh/ngày), tổng sản lượng tích lũy (kWh), tình trạng lỗi (nếu có). Đảm bảo các thông số khởi đầu hoạt động bình thường, không báo lỗi.
Kết nối và cài đặt phần mềm giám sát từ xa:
Hiện nay, hầu hết các dòng inverter hiện đại (Sungrow, Deye, Dyness, Easyway...) đều hỗ trợ giám sát từ xa qua WiFi hoặc 4G. Quá trình này bao gồm:
Một trong những lỗi phổ biến trong thi công điện mặt trời là để dây DC từ tấm pin đến inverter quá dài. Điều này có thể dẫn đến:
Luồn dây dẫn điện vào ống gen bảo vệ
Dây điện ngoài trời dễ bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết và tác động vật lý. Để đảm bảo an toàn và tuổi thọ hệ thống, cần:
Một trong những nguyên tắc vàng trong lắp đặt hệ thống điện mặt trời là tránh mọi loại bóng che, kể cả một phần nhỏ trên bề mặt tấm pin. Lý do:
Cần có biện pháp an toàn điện nghiêm ngặt đối với hệ thống điện mặt trời. Tất cả các thiết bị: khung pin, inverter, tủ điện phải được nối vào hệ thống tiếp địa đồng bộ. Dây tiếp địa nên là cáp đồng trần, được chôn sâu và nối đúng kỹ thuật.
Lắp thiết bị chống sét DC tại đầu vào inverter, chống sét AC tại đầu ra. Với khu vực thường xuyên có sấm sét, nên lắp thêm kim thu sét và hệ thống thoát sét trực tiếp. Dây dẫn chống sét nên đi riêng, không chung ống với dây DC/AC để tránh cảm ứng điện.
Lắp đặt pin mặt trời cho nhà máy quy mô lớn
Việc triển khai hệ thống điện mặt trời quy mô lớn, thường từ hàng trăm kWp đến vài MWp, như tại nhà xưởng, trang trại nông nghiệp, khu công nghiệp hoặc nhà máy điện mặt trời đòi hỏi những tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe hơn nhiều so với hệ dân dụng. Không chỉ dừng ở số lượng tấm pin lớn, mà còn liên quan đến hạ tầng đấu nối lưới điện, tự động hóa giám sát và thi công chuyên biệt.
Khác với hệ dân dụng chỉ lắp vài chục tấm, hệ thống công nghiệp thường cần lắp đặt hàng ngàn tấm pin năng lượng mặt trời trên diện tích lớn. Quá trình thi công đòi hỏi:
Với hệ thống quy mô lớn, tối ưu hiệu suất phát điện là mục tiêu hàng đầu. Do đó, các công nghệ tự động thường được tích hợp hệ thống theo dõi pin mặt trời và hệ thống SCADA giám sát từ xa.
Hệ thống Solar Tracker:
Hệ thống SCADA giám sát từ xa:
Trong khi hệ nhà máy đòi hỏi kỹ thuật cao và vốn đầu tư lớn, thì với nhà dân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp vừa, bạn có thể bắt đầu đơn giản và hiệu quả hơn cùng nền tảng CoCo Solar - Nền tảng lắp đặt trả chậm cho hệ thống điện mặt trời công suất nhỏ đến trung bình.
>>> Đăng ký khảo sát và nhận tư vấn miễn phí tại cocosolar.vn
Lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời là một quá trình đòi hỏi kiến thức kỹ thuật, sự chính xác và tuân thủ tiêu chuẩn an toàn ở từng bước: từ khảo sát thực tế, chọn loại hệ thống phù hợp, thi công lắp ráp đến đấu nối và vận hành. Nếu được triển khai đúng cách, hệ thống điện mặt trời sẽ mang lại hiệu quả tiết kiệm điện rõ rệt, tăng giá trị tài sản và góp phần bảo vệ môi trường lâu dài.
Là chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng tái tạo với hơn 15 năm kinh nghiệm trong ngành thiết bị điện và năng lượng mặt trời. Tốt nghiệp Đại học Bách Khoa Hà Nội với chuyên ngành Kỹ sư Hệ thống điện và Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh. Ông Dũng định hướng phát triển các giải pháp năng lượng bền vững, thân thiện với môi trường.
Với vai trò Founder & CEO của CoCo Solar, ông tiên phong ứng dụng công nghệ và AI để số hóa toàn bộ quy trình lắp đặt điện mặt trời, mang đến trải nghiệm đơn giản, minh bạch và hiệu quả cho người dùng. Ông Dũng hiện là một trong những gương mặt tiêu biểu thúc đẩy xu hướng chuyển đổi xanh và sử dụng năng lượng tái tạo tại Việt Nam.
Là chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng tái tạo với hơn 15 năm kinh nghiệm trong ngành thiết bị điện và năng lượng mặt trời. Tốt nghiệp Đại học Bách Khoa Hà Nội với chuyên ngành Kỹ sư Hệ thống điện và Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh. Ông Dũng định hướng phát triển các giải pháp năng lượng bền vững, thân thiện với môi trường.
Với vai trò Founder & CEO của CoCo Solar, ông tiên phong ứng dụng công nghệ và AI để số hóa toàn bộ quy trình lắp đặt điện mặt trời, mang đến trải nghiệm đơn giản, minh bạch và hiệu quả cho người dùng. Ông Dũng hiện là một trong những gương mặt tiêu biểu thúc đẩy xu hướng chuyển đổi xanh và sử dụng năng lượng tái tạo tại Việt Nam.
Bài viết liên quan
