0847.599.599
02:31 - 10/10/2025
Mua bán & thị trường điện mặt trời tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với hàng loạt quy định pháp lý được ban hành nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động đấu nối, giá bán điện dư và hợp đồng mua bán điện. Việc nắm rõ các nghị định, thông tư và cơ chế mới nhất không chỉ giúp hộ gia đình, doanh nghiệp chủ động trong đầu tư mà còn mở ra cơ hội tiết kiệm chi phí, tạo thêm nguồn thu từ điện sạch và góp phần thúc đẩy mục tiêu năng lượng xanh quốc gia.
Bán điện mặt trời là hoạt động trong đó hộ gia đình, doanh nghiệp hoặc tổ chức sử dụng hệ thống pin năng lượng mặt trời để tạo ra điện. Phần điện được dùng trực tiếp cho nhu cầu tiêu thụ nội bộ, còn điện dư thừa sẽ phát lên lưới điện quốc gia và bán cho đơn vị mua điện như EVN hoặc công ty điện lực địa phương.
Hoạt động này được quản lý thông qua cơ chế đo đếm điện hai chiều, tức là một công tơ vừa ghi nhận lượng điện tiêu thụ từ lưới, vừa ghi nhận sản lượng điện mặt trời phát ngược lên lưới. Trên cơ sở đó, hai bên ký kết hợp đồng mua bán điện, tiến hành thanh toán định kỳ. Đây là hình thức then chốt để phát triển mua bán & thị trường điện mặt trời tại Việt Nam.
Thị trường điện mặt trời nếu không được quản lý bằng khung pháp lý rõ ràng sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro:
Nhờ vậy, quy định về mua bán & thị trường điện mặt trời không chỉ bảo vệ lợi ích của từng cá nhân mà còn tạo hành lang pháp lý để ngành năng lượng tái tạo phát triển bền vững.
Đối với hộ gia đình: Việc lắp đặt điện mặt trời giúp tiết kiệm chi phí tiền điện hàng tháng. Nếu có điện dư phát lên lưới, người dân còn được hưởng thêm thu nhập, góp phần rút ngắn thời gian hoàn vốn đầu tư.
Đối với doanh nghiệp: Ngoài việc giảm chi phí vận hành, doanh nghiệp còn nâng cao hình ảnh thương hiệu xanh, đáp ứng các tiêu chuẩn ESG trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này ngày càng quan trọng khi nhiều đối tác quốc tế ưu tiên nhà cung cấp sử dụng năng lượng sạch.
Đối với ngành điện và quốc gia: Sự tham gia của hàng trăm nghìn hệ thống điện mặt trời mái nhà sẽ bổ sung nguồn cung phân tán, giúp giảm tải cho hệ thống điện quốc gia, đồng thời góp phần thực hiện cam kết Net Zero 2050.
Từ góc độ kinh tế và môi trường, mua bán & thị trường điện mặt trời vừa mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân và doanh nghiệp, vừa tạo ra động lực để ngành năng lượng Việt Nam phát triển xanh và bền vững.
Nghị định số 135/2024/NĐ-CP ngày 22/10/2024 của Chính phủ quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất - tự tiêu thụ, gồm cả việc bán điện dư nếu đáp ứng điều kiện.
>>> Xem chi tiết tại: https://chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=211466&classid=1
Nghị định số 58/2025/NĐ-CP ngày 03/3/2025 hướng dẫn Luật Điện lực mới về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới.
>>> Xem chi tiết tại: https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=213011
Nghị định số 57/2025/NĐ-CP ngày 03/3/2025 về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn.
>>> Xem chi tiết tại: https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=213012
Chính phủ ban hành Nghị định số 135/2024/NĐ-CP, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ theo Nghị định 135.
Chính phủ cho phép tổ chức, cá nhân lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực và không giới hạn công suất trong một số trường hợp sau:
Đối với các tổ chức, cá nhân lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có công suất lắp đặt từ 1.000 kW trở lên và bán điện dư vào hệ thống điện quốc gia, thực hiện thủ tục về quy hoạch điện lực và đề nghị cấp giấy phép hoạt động điện lực theo quy định của pháp luật.
Về thủ tục hành chính:
Nhằm tạo điều kiện thông thoáng, giảm bớt thủ tục cho người dân, doanh nghiệp thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu, Chính phủ quy định điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ được rút gọn các thủ tục hành chính theo quy định pháp luật chuyên ngành hiện hành.
Về thuế:
Điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ được hưởng chính sách ưu đãi về thuế.
Không phải thực hiện một số thủ tục:
Các công trình xây dựng có lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ không phải thực hiện điều chỉnh, bổ sung đất năng lượng và công năng theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, các hộ gia đình, nhà ở riêng lẻ phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ được miễn hoặc không phải điều chỉnh giấy phép kinh doanh.
Trường hợp không dùng hết điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có đấu nối với hệ thống điện quốc gia thuộc quy mô công suất theo quy hoạch có đấu nối với hệ thống điện quốc gia thuộc hộ gia đình, nhà ở riêng lẻ có công suất dưới 100 kW thì được được bán lên hệ thống điện quốc gia.
Tuy nhiên, mức bán điện dư được đặt giới hạn không quá 20% công suất lắp đặt thực tế, cụ thể:
Nghị định 135 cũng khuyến khích tổ chức, cá nhân tự quyết định lắp đặt hệ thống lưu trữ điện (BESS) để bảo đảm vận hành an toàn, ổn định hệ thống điện.
Từ khi Quy hoạch điện VIII được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 đến nay, đã có nhiều văn bản được nhà nước và các sở, ban, ngành ban hành để cụ thể hóa các chính sách và hướng dẫn các đơn vị, tổ chức, cá nhân thực hiện các nội dung liên quan đến năng lượng nói chung và năng lượng mặt trời nói riêng.
Đặc biệt trong năm 2025, vấn đề quản lý các các chính sách liên quan đến đầu tư, lắp đặt, mua bán điện mặt trời đặc biệt được các cơ quan chức năng quan tâm và đẩy mạnh giải quyết các vấn đề vướng mắc, tồn tại những năm qua.
Những văn bản liên quan đến điện mặt trời trong từ đầu năm 2025 đến nay:
Chi tiết: https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=211466
Chi tiết: https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=213011
Chủ thể: Tổ chức, cá nhân có hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ, có đấu nối với hệ thống điện quốc gia.
Công suất lắp đặt: Có phân cấp theo quy mô (ví dụ dưới 100kW; từ 100kW đến dưới 1.000 kW; hệ thống lớn hơn thì nhiều điều kiện hơn về quy hoạch, giấy phép).
Thiết bị phải đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, có thiết bị chống phát ngược điện; nếu đấu nối lưới thì phải có công tơ đo đếm phù hợp, có thể là công tơ điện tử hai chiều; tuân thủ các quy chuẩn về an toàn điện, phòng cháy chữa cháy, xây dựng,…
Đấu nối: Phải đảm bảo an toàn, không gây quá tải lưới; đối với công suất lớn, việc đấu nối phải phù hợp với quy hoạch điện lực địa phương; các thiết bị, đường dây, biến tần, thiết bị chuyển đổi điện, thiết bị tự động đo đếm và truyền dữ liệu nếu yêu cầu.
An toàn thiết bị: Tiêu chuẩn chống phát ngược điện; đảm bảo tiêu chuẩn về chất lượng thiết bị (pin mặt trời, inverter, khung đỡ,…); phòng cháy chữa cháy, môi trường, bảo vệ kết cấu công trình mái nếu áp mái.
Tại Điều 18 Nghị định 135/2024/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện mua bán điện đối với điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ bán điện dư như sau:
Tổ chức, cá nhân gửi hồ sơ đề nghị bán điện từ điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu bao gồm:
Các bên thực hiện kiểm tra kỹ thuật, lắp đặt công tơ đo đếm sản lượng điện, chốt chỉ số công tơ. Sau đó các bên ký hợp đồng mua bán điện và đóng điện, đưa điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ vào khai thác, sử dụng; thời hạn bên mua điện dư ký hợp đồng là 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản, hồ sơ đề nghị bán điện của bên bán điện dư.
Bên mua điện dư và bên bán điện dư ký kết hợp đồng mua bán điện theo Mẫu số 05 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 135/2024/NĐ-CP.
Thời hạn của hợp đồng mua bán điện là 05 năm kể từ ngày điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ được đưa vào khai thác, sử dụng. Sau thời gian này, việc gia hạn thời gian hợp đồng hoặc ký hợp đồng mới thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành.
Khung giá phát điện áp dụng cho loại hình nhà máy điện mặt trời do Bộ Công Thương ban hành theo Quyết định số 988/QĐ-BCT.
Đối với nhà máy điện mặt trời mặt đất không có hệ thống pin tích trữ, mức giá tối đa (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng):
Đối với nhà máy điện mặt trời nổi không có hệ thống pin tích trữ, mức giá tối đa (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng):
Đối với nhà máy điện mặt trời mặt đất có hệ thống pin tích trữ, mức giá tối đa (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng):
Đối với nhà máy điện mặt trời nổi có hệ thống pin tích trữ, mức giá tối đa (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng):
Chủ đầu tư/hộ gia đình xác định công suất lắp đặt, loại hình (áp mái, nối lưới, có lưu trữ hay không).
Kiểm tra quy hoạch điện lực địa phương: xem công suất có được phân bổ phát triển tại địa phương không.
Liên hệ với đơn vị điện lực, công ty điện lực địa phương/EVN để khảo sát đấu nối, xác nhận điều kiện kỹ thuật, khả năng đấu nối.
Sau khi khảo sát kỹ thuật và điện lực đồng ý đấu nối, chủ đầu tư gửi hồ sơ đề nghị bán điện dư lên điện lực. Hồ sơ cần có: bản vẽ thiết kế, các giấy tờ liên quan đến chất lượng thiết bị, giấy phép xây dựng (nếu có), chứng nhận phòng cháy chữa cháy, môi trường,… theo mẫu của Nghị định.
Ký hợp đồng mua bán điện dư với EVN hoặc đơn vị mua điện dư theo mẫu chuẩn. Thời hạn hợp đồng thường là 5 năm.
Lắp đặt công tơ điện hai chiều (nếu đấu nối với lưới điện quốc gia và bán điện dư), thiết bị đo đếm phù hợp, có thể có hệ thống truyền dữ liệu từ xa nếu yêu cầu về giám sát hệ thống lớn.
Đo sản lượng điện dư hàng tháng hoặc theo chu kỳ hợp đồng; điện lực kiểm tra, xác nhận mã số; thanh toán cho phần sản lượng điện dư theo giá được công bố.
Các chi phí phát sinh giữa các bên (đấu nối, nghiệm thu, kiểm định thiết bị, bảo trì thiết bị đo đếm) có thể được quy định rõ trong hợp đồng hoặc pháp luật liên quan.
Hộ gia đình, nhà ở riêng lẻ có hệ thống điện mặt trời mái nhà với công suất dưới 100 kW nếu có điện dư được bán lên lưới, nhưng giới hạn phần điện dư là không quá 20% công suất lắp đặt.
Doanh nghiệp lớn hơn hoặc những đơn vị sử dụng điện lớn có thể tham gia trong cơ chế mua bán điện trực tiếp theo Nghị định 57/2025/NĐ-CP: https://vanban.chinhphu.vn/?docid=213012&pageid=27160
Cơ chế giá FIT cố định trước đây (theo Quyết định 11/2017, 13/2020) không còn phổ biến như trước. Giá chuyển sang cơ chế thị trường bình quân điện năng năm trước.
Giới hạn phần điện dư được bán (ví dụ 20%) để khuyến khích tự tiêu thụ, giảm áp lực lên lưới vào những thời điểm cao.
Thủ tục đơn giản hơn hơn cho hệ thống nhỏ (dưới 100kW), miễn giấy phép hoạt động điện lực trong nhiều trường hợp.
Thị trường điện mặt trời tại Việt Nam đang có những bước chuyển mạnh mẽ trong cơ chế mua bán & thị trường điện mặt trời vào năm 2025. Những nghị định mới như 135/2024/NĐ-CP, 58/2025/NĐ-CP đã làm rõ hơn khung pháp lý cho việc tự sản xuất tự tiêu thụ, bán điện dư, đấu nối, giá điện và các thủ tục liên quan. Nếu được thực hiện tốt, mua bán điện mặt trời không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn mở ra cơ hội thu nhập từ điện dư, đồng thời góp phần vào sự phát triển bền vững, xanh hóa năng lượng quốc gia.
Chia sẻ mạng xã hội
Bài viết liên quan