Quy định về lắp đặt điện mặt trời áp mái

Điện mặt trời áp mái trở thành lựa chọn phổ biến cho hộ gia đình và doanh nghiệp nhu cầu khi sử dụng năng lượng tái tạo ngày càng tăng. Tuy nhiên, để hệ thống vận hành an toàn, hiệu quả và được công nhận khi đấu nối vào lưới điện, người lắp đặt cần tuân thủ đầy đủ quy định về lắp đặt điện mặt trời áp mái. Cùng CoCo Solar tìm hiểu khái niệm, cơ sở pháp lý, yêu cầu kỹ thuật, PCCC và các chính sách mới nhất giai đoạn 2023 - 2025.

Điện mặt trời áp mái là gì? Tại sao cần quy định khi lắp đặt?

Điện mặt trời áp mái là hệ thống sử dụng các tấm pin mặt trời lắp trên mái nhà ở, mái công trình thương mại hoặc nhà máy công nghiệp để hấp thụ ánh sáng mặt trời và chuyển đổi thành điện năng. Nguồn điện này có thể được tiêu thụ trực tiếp cho nhu cầu sinh hoạt, sản xuất hoặc bán phần dư cho EVN.

Hệ thống điện mặt trời áp mái mang lại nhiều lợi ích: Giảm chi phí tiền điện hàng tháng, góp phần bảo vệ môi trường nhờ giảm phát thải CO₂, đồng thời nâng cao giá trị công trình và hướng đến phát triển bền vững.

Cơ sở pháp lý và văn bản mới nhất về lắp đặt điện mặt trời áp mái

Các nghị định, thông tư, hướng dẫn liên quan

Nghị định số 135/2024/NĐ-CP ngày 22/10/2024 của Chính phủ quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất - tự tiêu thụ, gồm cả việc bán điện dư nếu đáp ứng điều kiện.

>>> Xem chi tiết tại: https://chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=211466&classid=1 

Nghị định số 58/2025/NĐ-CP ngày 03/3/2025 hướng dẫn Luật Điện lực mới về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới.

>>> Xem chi tiết tại: https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=213011 

Chính sách cập nhật 2023 - 2025

Từ năm 2023 đến 2025, Chính phủ đang hoàn thiện khung pháp lý mới cho điện mặt trời mái nhà. Một số điểm nổi bật:

• Chính sách giá FIT (Feed-in Tariff) cũ đã hết hiệu lực. Các dự án mới sẽ áp dụng cơ chế giá điện theo thị trường hoặc hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA).
• Ưu tiên phát triển hệ thống tự sản xuất tự tiêu thụ: Điện mặt trời áp mái được khuyến khích lắp đặt để hộ dân, doanh nghiệp giảm chi phí điện hằng tháng.
• Cơ chế bán phần dư cho EVN: Vẫn duy trì nhưng theo khung giá mới, minh bạch hơn và phù hợp với lộ trình thị trường điện cạnh tranh.

Như vậy, quy định về lắp đặt điện mặt trời áp mái không chỉ dựa trên các văn bản hiện hành mà còn được cập nhật liên tục để thích ứng với xu hướng phát triển năng lượng sạch, hướng đến mục tiêu Net Zero và an ninh năng lượng quốc gia.

Quy định kỹ thuật khi lắp đặt điện mặt trời áp mái

Vị trí lắp đặt phù hợp

Mái nhà ở, mái xưởng công nghiệp, mái công trình thương mại là vị trí ưu tiên. Yêu cầu mái phải có kết cấu vững chắc, chịu tải tốt và đảm bảo độ nghiêng phù hợp. Không nên lắp ở mái tạm, mái bằng tôn mỏng hoặc các vị trí dễ hư hỏng, vì có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của hệ thống.

Hướng lắp đặt nên ưu tiên hướng Nam hoặc Đông Nam để đón ánh nắng nhiều nhất, tăng sản lượng điện. Việc lựa chọn vị trí đúng theo quy định về lắp đặt điện mặt trời áp mái không chỉ giúp khai thác tối đa nguồn năng lượng mà còn đảm bảo an toàn công trình.

Khoảng cách an toàn và lối đi bảo trì

Khi thiết kế, hệ thống phải đảm bảo không che chắn lối thoát hiểm, giếng trời hoặc cửa sổ thoát hiểm.

Cần chừa khoảng cách tối thiểu 60 - 80cm giữa các dãy pin để tiện kiểm tra, vệ sinh và bảo trì.

Khoảng cách với tường, mái che khác cũng phải tuân thủ quy chuẩn PCCC, tránh nguy cơ lan cháy khi có sự cố.

Chống thấm dột và bảo vệ kết cấu mái

Một trong những lỗi thường gặp là khoan bắt trực tiếp khung giá đỡ vào mái, gây rò rỉ nước. Theo quy định kỹ thuật về lắp đặt điện mặt trời áp mái:

• Giá đỡ cần sử dụng bu lông, phụ kiện chuyên dụng có gioăng chống thấm.
• Kết cấu phải được gia cố chắc chắn, đảm bảo an toàn trước gió bão, đặc biệt ở khu vực miền Trung và ven biển.
• Lắp đặt thêm lớp sơn chống gỉ hoặc inox để tăng độ bền.

Tiêu chuẩn kỹ thuật cho thiết bị

Để hệ thống được EVN chấp nhận đấu nối, các thiết bị cần đạt tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam:

• Tấm pin năng lượng mặt trời: Đạt chuẩn IEC 61215 (kiểm tra hiệu suất và độ bền) và IEC 61730 (an toàn điện và cơ khí). Nên chọn pin từ các thương hiệu uy tín, có chứng chỉ Tier 1.
• Inverter (biến tần): Đạt chuẩn IEC 62109 về an toàn điện. Có khả năng tự ngắt khi điện lưới gặp sự cố để bảo vệ hệ thống.
• Dây dẫn và thiết bị điện: Dây cáp DC/AC phải đạt chuẩn TCVN hoặc IEC, có khả năng chịu nhiệt, chống tia UV. Tủ điện, CB phải được tính toán theo dòng điện và công suất hệ thống, có chức năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch.

Tuân thủ những tiêu chuẩn trên không chỉ giúp hệ thống vận hành ổn định mà còn là điều kiện bắt buộc khi nghiệm thu và đấu nối vào lưới điện.

Quy định PCCC đối với điện mặt trời áp mái 

Đảm bảo khoảng cách an toàn và lối thoát hiểm

Quy định PCCC cho điện mặt trời áp mái yêu cầu không bố trí tấm pin trên mái vật liệu dễ cháy, chia nhóm pin không quá 40x40m với khoảng cách tối thiểu 1,5m giữa các nhóm, và không lắp trong phạm vi 3m quanh lối thoát hiểm.

Trang bị hệ thống tiếp địa và chống sét

Điện mặt trời là hệ thống lắp ngoài trời, chịu tác động trực tiếp từ thời tiết. Vì vậy, bắt buộc phải có:

• Hệ thống tiếp địa an toàn, đảm bảo điện trở đất ≤ 4Ω
• Chống sét trực tiếp (kim thu sét) cho toàn bộ mái nhà
• Chống sét lan truyền cho inverter, tủ điện và dây dẫn nhằm bảo vệ thiết bị điện tử khi có hiện tượng sét đánh gần

Việc thiếu hệ thống tiếp địa hoặc chống sét sẽ làm tăng nguy cơ cháy nổ, hư hại inverter, gây chập điện dây DC/AC.

Thiết kế tủ điện và inverter ở khu vực an toàn

Inverter và tủ điện cần được đặt ở khu vực thông thoáng, khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp và dễ tiếp cận để xử lý khi có sự cố. Các thiết bị này phải có:

• CB bảo vệ ngắn mạch và quá tải
• Thiết bị ngắt DC/AC riêng biệt, dễ dàng thao tác khi cần cắt điện khẩn cấp
• Biển báo an toàn điện theo quy định PCCC

>>> Quy định PCCC điện mặt trời áp mái - Cập nhật hàng năm

Quy định về đấu nối và bán điện mặt trời áp mái cho EVN

Trường hợp nào được đấu nối vào lưới điện

Chỉ áp dụng cho hệ thống có công suất ≤ 1 MW.

Điện áp đấu nối phải ≤ 35 kV, phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật điện lực hiện hành.

Hệ thống phải được thiết kế và thi công tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện và Quy chuẩn PCCC

Quy trình đăng ký với EVN

Quy trình hiện nay được quy định trong các văn bản hướng dẫn của Bộ Công Thương và EVN, cụ thể:

• Nộp hồ sơ đề nghị đấu nối: Chủ đầu tư chuẩn bị các giấy tờ gồm thông tin hệ thống, bản vẽ thiết kế, thông số kỹ thuật inverter và tấm pin.
• Khảo sát & thỏa thuận đấu nối: EVN cử đơn vị kỹ thuật khảo sát tại chỗ, đánh giá khả năng đấu nối và lập văn bản thỏa thuận.
• Ký hợp đồng mua bán điện (PPA): Nếu chủ đầu tư có nhu cầu bán phần điện dư, hai bên sẽ ký hợp đồng theo mẫu do EVN ban hành.

Cập nhật chính sách mua bán điện mới nhất 2025

EVN và Bộ Công Thương đang triển khai cơ chế DPPA - Direct Power Purchase Agreement (hợp đồng mua bán điện trực tiếp), thay thế dần cho cơ chế giá FIT cố định đã hết hiệu lực từ 2021.

Với cơ chế mới, giá điện mặt trời áp mái sẽ được xác định theo khung giá thị trường do Bộ Công Thương ban hành hằng năm, thay vì một mức giá cố định.

Chính sách này nhằm tăng tính minh bạch, khuyến khích tiêu thụ tại chỗ và giảm áp lực lên lưới điện quốc gia.

Lưu ý quan trọng cho hộ gia đình/doanh nghiệp khi lắp đặt

Các sai lầm thường gặp khi không tuân thủ quy định

Tự ý thi công mà không qua đơn vị chuyên môn: Nhiều người nghĩ hệ thống chỉ cần lắp tấm pin và inverter là có thể chạy, nhưng thực tế còn liên quan đến thiết kế tải, đấu nối lưới điện và tiêu chuẩn PCCC.

Sử dụng thiết bị kém chất lượng: Một số trường hợp chọn pin mặt trời không rõ nguồn gốc, inverter không đạt tiêu chuẩn, dây dẫn điện không chịu được tải lâu dài.

Bỏ qua quy định an toàn & PCCC: Lắp đặt quá gần vật liệu dễ cháy, không có cầu dao chống sét hoặc thiết bị ngắt mạch tự động theo quy định.

Hậu quả pháp lý và kỹ thuật nếu vi phạm

Không được EVN cho phép đấu nối: Nếu hệ thống không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, EVN có quyền từ chối hòa lưới, đồng nghĩa với việc bạn không thể bán điện dư.

Nguy cơ hư hỏng thiết bị: Dây dẫn, inverter và pin dễ xuống cấp nhanh chóng nếu không đạt chuẩn, gây chi phí bảo trì cao.

Tiềm ẩn rủi ro cháy nổ: Đặc biệt trong mùa nắng nóng, hệ thống điện mặt trời áp mái có thể gây quá tải nhiệt nếu không có biện pháp chống sét và ngắt mạch phù hợp.

Giải pháp chọn đơn vị thi công uy tín

Chọn đơn vị thi công uy tín, có chứng chỉ chuyên ngành: Các đơn vị đạt chuẩn thường áp dụng thiết kế theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện và có đội ngũ kỹ sư điện.

Sử dụng vật tư đạt chuẩn quốc tế: Ưu tiên pin Tier 1, inverter có chứng nhận CE, UL, IEC… để đảm bảo tuổi thọ 20 - 30 năm.

Tuân thủ đầy đủ quy định PCCC và EVN: Đảm bảo hệ thống có CB chống giật, chống sét lan truyền, thiết bị ngắt mạch DC/AC. Khi hoàn thiện, nên có hồ sơ nghiệm thu và chứng nhận kiểm định an toàn.

Ký hợp đồng bảo hành dài hạn: Một số đơn vị uy tín cam kết bảo hành pin tới 25 - 30 năm và inverter từ 5 - 10 năm, giúp khách hàng an tâm sử dụng.

>>> CoCo Solar - Nền tảng tiên phong lắp đặt điện mặt trời trả chậm cho hộ gia đình và doanh nghiệp: https://www.cocosolar.vn/vi 

Quy định về lắp đặt điện mặt trời áp mái không chỉ là thủ tục pháp lý mà còn là hàng rào bảo vệ an toàn cho công trình, con người và hệ thống điện quốc gia. Chủ đầu tư cần tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật, kỹ thuật và PCCC để đảm bảo hệ thống vận hành bền vững, đồng thời tận dụng tối đa lợi ích kinh tế và môi trường mà năng lượng sạch mang lại.